“Yaşamış en zalim adam” olarak nitelenen Rusya’nın ilk çarı “Korkunç Ivan”ın (IV. Ivan) yüzü, bilim insanları tarafından yeniden canlandırıldı. Ülkesini bir imparatorluğa dönüştüren Ivan, tarihin en korkunç tiranlarından biri olarak hatırlanıyor.
Sovyet bilim adamı Mikhail Gerasimov tarafından 1963 yılında mezarı kazıldıktan sonra bilim adamları, yüzyıllar sonra ilk kez kafatasını kullanarak yüzünü yeniden canlandırdılar.
Çalışmanın başyazarı Cicero Moraes, çarın hayatının son yıllarında “durumunu daha da kötüleştirmiş” olabilecek “aşırı yeme ve alkol bağımlılığı” gibi “düzensiz bir hayata” “düşkün” olduğunun ortaya çıktığını söyledi.
Moraes, “Bu durum, uzun boylu, güzel saçlı, geniş omuzlu, güçlü kaslara ve hoş bir yüze sahip olarak tanımlandığı gençliğindeki görünümüyle tezat oluşturuyor. İlginç bir gerçek de vücudunda büyük miktarda cıva bulunmuş olması, bu da bazılarının zehirlenmeden şüphelenmesine neden oldu. Ancak dönemin alışkanlıkları göz önüne alındığında, bazı sağlık sorunları için bir tedavi olarak kullanılmış olabilir” dedi.
Yüzünün canlandırılmasında çeşitli yöntemler kullanıldığı belirtildi. Örneğin, bilim insanları çarın kafatasının farklı yerlerindeki muhtemel deri kalınlığını ortaya çıkarmak için canlı donörlerden alınan verileri kullandı. Kullanılan bir başka teknik de, yaşayan bir donörün yüzünün ve kafatasının çarın boyutlarıyla eşleşene kadar dijital olarak değiştirildiği anatomik deformasyondu.
Ivan’ın, nihai büstünün toplanan tüm verilerin bir birleşimi olduğunu ve nihai sonuçlarının “güçlü ve kararlı” bir benzerliğe sahip olduğunu vurgulayan Moraes, şunları kaydetti:
“Bu çok ilginç bir deneyimdi, çünkü sadece yüze yakınlaştırmayı değil, çarın tarihini incelemeyi de içeriyordu. ‘Korkunç’ sıfatını doğrulayan kaynaklar buldum ve şöhretin, örneğin düşmanlar ve hasımlar tarafından abartılmış olabileceğini gösteren farklı kanıtlara sahip başka kaynaklar da buldum.”
Ivan’ın yaşadığı döneme ait önceki bir tasviri, 1564 yılında yayınlanan Havari adlı bir kitabın kapağında 2017 yılında multispektral görüntüleme ile ortaya çıkarılmıştı. Görüntü artık yeni rekonstrüksiyonla karşılaştırılamayacak kadar soluk olsa da, Moraes yeniden oluşturduğu yüzün Gerasimov’un daha önce yaptığı rekonstrüksiyonla iyi bir eşleşme olduğunu söyledi.
Moraes, “Bitirdikten sonra yüzleri karşılaştırdım ve büstleri oluştururken farklı yaklaşımlar kullanmamıza rağmen sonuçlar çok benzerdi. Sadece alt dudak ve çene bölgesi farklıydı” dedi.
Ivan, babası III. Vasili’nin ölümünden sonra iktidara geldiğinde sadece üç yaşındaydı.
