Çinli gökbilimciler, uzayın derinliklerinde eşine az rastlanır bir yıldız sistemi keşfetti. Bu sistem, bir pulsar ve onun yörüngesindeki bir yıldızın karmaşık dansından oluşturdu.
Pulsar, yani ışık saçan, yoğun ve hızla dönen bir nötron yıldızı, Dünya’ya düzenli radyo sinyalleri gönderdi. Ancak bu sinyallerin belirli aralıklarla kesintiye uğraması, bilim dünyasında heyecan uyandırdı.
Çin’in Guizhou bölgesindeki dünyanın en büyük tek çanaklı radyo teleskobu FAST (Beş Yüz Metre Açıklıklı Küresel Radyo Teleskobu) ile yapılan bu keşif, evrendeki yıldız etkileşimlerini anlamada çığır açabilir.
Keşfedilen sistem, PSR J1928+1815 olarak adlandırıldı ve Dünya’dan yaklaşık 455 ışık yılı uzaklıkta yer aldı.
Sistemin özgünlüğü, pulsarın yörüngesindeki diğer yıldızın, pulsar sinyallerini periyodik olarak engellemesinden kaynaklandı. Bu olay, pulsarın çevresinde dönen yıldızın oluşturduğu bir gaz bulutunun sinyalleri kesmesiyle açıklandı.
Çin Bilimler Akademisi’nden Dr. Han Jinlin liderliğindeki ekip, “Bu sistem, yıldızların birlikte nasıl evrimleştiğini ve birbirlerini nasıl etkilediğini anlamamız için eşsiz bir laboratuvar sunuyor. Pulsarın sinyallerinin kesilmesi, evrendeki madde transferi ve yıldız evrimi süreçlerine dair önemli ipuçları sağlıyor” dedi.
SİNYAL KESİNTİSİNİN ARDINDAKİ SIR
Pulsarlar, süpernova patlamalarından geriye kalan nötron yıldızlarıdır ve güçlü manyetik alanları sayesinde radyo dalgaları yayar. Ancak PSR J1928+1815’in sinyallerinin kesintiye uğraması, alışılmadık bir fenomeni gözler önüne serdi.
Araştırmacılar, pulsarın yörüngesindeki yıldızın madde çekmesi sonucu oluşan gaz bulutunun, pulsar ışınlarını periyodik olarak engellediğini belirtti. Bu süreç, yaklaşık bin yıl sürebiliyor ve sonunda pulsar gaz bulutunu dağıtarak sinyallerin yeniden düzenli hale gelmesine olanak tanıyor.
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden (Caltech) astrofizikçi Prof. Victoria Kaspi, “Bu tür sistemler, pulsarların evrimini ve ikili yıldız sistemlerinin dinamiklerini anlamada nadir bir fırsat sunuyor. Çin’in FAST teleskobu, bu keşfi mümkün kılan hassas ölçümleriyle gökbilimde yeni bir çağ açıyor” yorumunda bulundu.
ULUSLARARASI UZMANLARDAN GÖRÜŞLER
Avustralya’daki Swinburne Teknoloji Üniversitesi’nden pulsar uzmanı Dr. Matthew Bailes, keşfin önemine dikkat çekerek, “Pulsar sinyallerinin kesintiye uğraması, yalnızca yıldızlar arasındaki madde transferini değil, aynı zamanda yerçekimi dalgalarının oluşumunu anlamada da kritik bir rol oynayabilir. Bu sistem, evrenin en yoğun cisimlerinin nasıl etkileşime girdiğini gösteriyor” dedi.
Öte yandan, Almanya’daki Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü’nden Dr. Norbert Wex, “FAST’in bu tür nadir sistemleri tespit etme yeteneği, galaksimizdeki pulsar popülasyonunu daha iyi anlamamızı sağlayacak. Bu keşif, gelecekte yapılacak gözlemler için bir yol haritası sunuyor” şeklinde konuştu.
FAST TELESKOBU VE GELECEKTEKİ ARAŞTIRMALAR
Çin’in “Gök Gözü” olarak bilinen FAST teleskobu, 500 metrelik çapıyla dünyanın en hassas radyo teleskoplarından biri. Hızlı radyo patlamaları (FRB’ler), nötron yıldızları ve hatta olası uzaylı sinyalleri gibi kozmik fenomenleri incelemek için kullanılıyor. Bu son keşif, teleskobun yeteneklerini bir kez daha kanıtladı.
Araştırmacılar, PSR J1928+1815 gibi sistemlerin, galaksimizdeki yıldız evrimi süreçlerini ve yerçekimi dalgalarının oluşum mekanizmalarını anlamada önemli bir rol oynayacağını düşünüyor.
Dr. Han Jinlin, “FAST ile daha fazla nadir yıldız sistemi keşfetmeyi umuyoruz. Bu tür gözlemler, evrenin tarihini yeniden yazmamıza yardımcı olabilir” dedi.
EVRENİN SIRLARINI ÇÖZMEK İÇİN YENİ BİR ADIM
Bu keşif, gökbilimcilerin yıldızların yaşam döngülerini ve evrendeki karmaşık etkileşimleri anlamada önemli bir adım olarak görüldü.
Pulsar sinyallerinin kesintiye uğraması, yalnızca bilimsel bir merak konusu değil, aynı zamanda evrenin en gizemli süreçlerini aydınlatabilecek bir anahtar.
Çinli bilim insanlarının bu başarısı, uluslararası iş birliğiyle desteklenen gelecekteki araştırmalar için de umut vadetti.
